Αλκοόλ και νέοι: Μέχρι πότε θα πεθαίνουν νέοι άνθρωποι;

Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ από έφηβους είναι ένα ζήτημα που απασχολεί και προβληματίζει, εδώ και χρόνια, τη μικρή κοινωνία του Ρεθύμνου. Καθώς το Ρέθυμνο βρίσκεται στην πρώτη θέση πανελλαδικά στην κατανάλωση αλκοόλ από ανήλικους χρήστες ηλικίας 13-18 ετών, γεννώνται ερωτήματα σχετικά με τους λόγους που ωθούν τους νέους να πέφτουν, συνεχώς, θύματα αυτής της μάστιγας, αλλά και για τους τρόπους που μπορούν να αντιστρέψουν αυτήν την κατάσταση.

Τα αρνητικά αποτελέσματα της υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ είναι ποικίλα. Τα αυτοκινητιστικά ατυχήματα εξαιτίας της μέθης, για παράδειγμα, έχουν γίνει πλέον μια θλιβερά «συνηθισμένη» είδηση για ολόκληρη την Κρήτη, αφού ο αριθμός των θυμάτων της σε αυτόν τον τομέα είναι ο μεγαλύτερος στην Ευρώπη. Για να συνειδητοποιήσει κανείς ευκολότερα το μέγεθος του προβλήματος, αρκεί να αναλογιστεί ότι, το 2015 η Ευρώπη είχε 53 νεκρούς, από αυτοκινητιστικά ατυχήματα, ανά ένα εκατομμύριο κατοίκους, ενώ η Κρήτη είχε 111 νεκρούς ανά τον ίδιο αριθμό κατοίκων. Η είδηση για νέα παιδιά, που είτε τραυματίζονται σοβαρά, είτε χάνουν τις ζωές τους, λόγω της απρόσεχτης και υπό την επήρεια αλκοόλ οδήγησης, εξακολουθεί να σοκάρει και να προβληματίζει ολόκληρη τη Μεγαλόνησο.

Η «καυτή» άσφαλτος έχει δείξει πολλές φορές το σκληρό της πρόσωπο, δυστυχώς όμως, λίγοι την παίρνουν στα σοβαρά, με αποτέλεσμα τα ατυχήματα να αυξάνονται με γοργούς ρυθμούς. Μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2016, για παράδειγμα, σύμφωνα με τα στοιχεία του Εθελοντικού Συλλόγου Πρόληψης Τροχαίων Ατυχημάτων, έχουν χάσει τη ζωή τους στην κρητική άσφαλτο 40 άτομα από τα οποία οι 18 ήταν κάτω από 35 ετών και οι 11 κάτω από 25 ετών. Από τα 18 θανατηφόρα ατυχήματα, με θύματα νέα παιδιά, τα 11έγιναν με μηχανή, τα 5 με αυτοκίνητο και τα 2 με γουρούνα, ενώ όσον αφορά στην ημέρα και την ώρα που τελέστηκαν, τα περισσότερα έλαβαν χώρα Σαββατοκύριακο, από τις 12 το βράδυ έως τις 7 το πρωί. Όσο τα ποσοστά θανάτων και τραυματισμών αυξάνονται, τόσο γεννάται και το ερώτημα γιατί οι νέοι στην Κρήτη πίνουν τόσο πολύ; Οι ισχυρές παραδόσεις του νησιού σχετίζονται άραγε με την απρόσεχτη και σε μεγάλο βαθμό κατανάλωση αλκοόλ, κυρίως από νέα παιδιά;

Είναι γνωστό ότι η Κρήτη είναι ένα νησί που τιμά και στηρίζει τις παραδόσεις. Αυτό εξάλλου, είναι και από τα στοιχεία που την κάνουν να ξεχωρίζει, αφού οι άνθρωποι παραμένουν αληθινοί ακόμα και σήμερα. Το πρόβλημα όμως αρχίζει όταν ανακυκλώνονται έθιμα και παραδόσεις που έχουν διαστρεβλωθεί με το πέρασμα των χρόνων. Η παράδοση της κούπας, για παράδειγμα, πρωτοεμφανίστηκε με σκοπό την επίδειξη σεβασμού προς το άτομο που καλούνταν να πιει την επόμενη. Γι’ αυτό το λόγο πάντα εκείνος που καλούσε, έβαζε ένα δάχτυλο λιγότερο κρασί από αυτό που είχε ήδη πιεί. Η φράση «έχουμε πιει και μια κούπα μαζί», μάλιστα, έδειχνε ότι δεν ήταν κάποιο «παιχνιδάκι» εγωισμού, αλλά αντιθέτως, ένας τρόπος να φανεί ότι έχουν κάνει παρέα και έχουν περάσει καλά.

Σήμερα από την άλλη μεριά, οι κούπες πίνονται για να δείξουν μια υποτιθέμενη υπεροχή, μιαν αντοχή και μια δύναμη. Όσο περισσότερες πιεις, τόσο πιο δυνατός φαίνεσαι, τόσο πιο πολύ αντέχεις. Αν κάνεις το λάθος και αρνηθείς, τότε αυτόματα προσβάλλεις ανεπανόρθωτα αυτόν που στην κέρασε και πρέπει να είσαι έτοιμος να δεχτείς προσβολές και πειράγματα για την ανανδρία σου. Γνωστή εξάλλου είναι και η φράση «Αν δεν την πιεις, τη λούζεσαι». Αυτός ακριβώς ο «αγώνας αντοχής», που θέλει τους νέους να κοντράρονται για το ποίος θα πιεί περισσότερο και ποίος λιγότερο, είναι η αιτία για όλα αυτά τα ατυχήματα και τους καυγάδες που συμβαίνουν καθημερινά στους δρόμους και στα στενά της πόλης, στις γιορτές και στα κρητικά γλέντια.

Ο Γιώργος Χριστοφοράκης, ο 22χρόνος οργανοπαίχτης μαντολίνου, επιβεβαιώνει μέσα από τις δικές τους εμπειρίες το γεγονός ότι πλέον, «κάθε είδους κρητικό γλέντι, είναι συνδυασμένο με το αλκοόλ, είτε είσαι μουσικός, είτε σερβιτόρος, είτε πελάτης». Ο ίδιος, παραδέχεται πως είναι πολύ δύσκολο να αρνηθεί σε κάποιον την κούπα που θα τον κεράσει, καθώς, όπως προαναφέραμε, θεωρείται προσβολή και δε θέλει να προσβάλει τους ανθρώπους που πήγαν να τον απολαύσουν, ακόμα και αν δε συμφωνεί με τη διαστρεβλωμένη αυτή παράδοση. Επίσης, κάνει λόγο και για μια άλλη αρνητική επίπτωση της υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ, που είναι συχνό φαινόμενα στα κρητικά εδάφη, τις γνωστές σε όλους μπαλωθιές. Αξέχαστη του έχει μείνει μια εμφάνισή του σε χωριό του Ρεθύμνου, όπου κάποια στιγμή και ενώ κάποιοι άρχιζαν να ρίχνουν μπαλωθιές μεθυσμένοι, αναγκάστηκε να φωνάξει στο μικρόφωνο να είναι όλοι τους πιο προσεχτικοί, για να αποφευχθούν ατυχήματα και ζημιές.

Όπως φάνηκε, αυτή η παρατήρηση στάθηκε αρκετά προσβλητική για τους αποδέκτες της, ο ένας εκ των οποίων απείλησε πως θα τον σκοτώσει, επειδή τον μείωσε μπροστά σε τόσο κόσμο. «Οι ίδιοι φτιάχνουμε τον κόσμο που θέλουμε να μας ακούει», είναι το συμπέρασμα στο οποίο έχει καταλήξει ο Γ. Χριστοφοράκης, λέγοντας στη συνέχεια ότι «άμα λες στον κόσμο μαντινάδες με όπλα, ποτά, φασαρίες κ.ο.κ είναι αναμενόμενο κάποια στιγμή να αρχίσουν να τα κάνουν και στην πράξη».

Τις απαντήσεις σε όλα τα παραπάνω ερωτήματα, έδωσαν οι ψυχολόγοι του Τοπικού Δικτύου Παροχής Υποστήριξης ΟΚΑΝΑ, Βασιλική Τσουρά και Βούλα Ζιώγου. Συγκεκριμένα, τόνισαν πως τη σημερινή εποχή, δεδομένης της οικονομικής κρίσης και της αύξησης των τιμών, έχει μειωθεί η κατανάλωση αλκοόλ από ανήλικους, σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Το ανησυχητικό όμως είναι ότι οι περισσότεροι νέοι επιλέγουν τη βουλιμική κατανάλωση, πίνοντας μεγάλες ποσότητες με ξεκάθαρο σκοπό τη μέθη, γεγονός που έχει καταστροφικές συνέπειες για τον οργανισμό. Κατά κύριο λόγο οι λόγοι που ωθούν τους νέους να καταναλώνουν αλκοόλ από νεαρή ηλικία είναι για να μπορέσουν να ενταχθούν σ’ ένα κοινωνικό σύνολο, να νιώθουν ότι ανήκουν κάπου.

Είναι δηλαδή σύνηθες γεγονός στην εφηβική ηλικία να γίνεται η πρώτη επαφή των νέων με το αλκοόλ. Σύμφωνα με τις ψυχολόγους, το κατά πόσο η πρώτη αυτή επαφή θα παραμείνει σε υγιές επίπεδο, έγκειται ξεκάθαρα στον φορέα της οικογένειας και στη σχέση που έχουν οι γονείς με τα παιδιά τους. Είναι δηλαδή απαραίτητο, οι γονείς να βρίσκονται κοντά στα παιδιά και να δημιουργούν σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ τους, έτσι ώστε να μπορούν να τα συμβουλεύουν άφοβα.

Από την άλλη μεριά, η συμβουλή των γιατρών προς τα άτομα που έχουν φίλους και συγγενείς που αντιμετωπίζουν προβλήματα με το αλκοόλ είναι να κάνουν υπομονή και να παραμείνουν δίπλα τους σιωπηλά μέχρι οι ίδιοι οι χρήστες να καταλάβουν ότι έχουν πρόβλημα και να στραφούν προς βοήθεια. Συνήθως, η βοήθεια επιδιώκεται σε μεγαλύτερες ηλικίες, όπου οι χρήστες έχουν εμπεδώσει για τα καλά τις αρνητικές επιπτώσεις που έχει η μεγάλη κατανάλωση. Στο Ρέθυμνο μάλιστα, από το 2012 μέχρι σήμερα, το ποσοστό των ανθρώπων που στράφηκαν για βοήθεια προς τον ΟΚΑΝΑ έχει υπερδιπλασιαστεί, εκπέμποντας ένα αίσθημα αισιοδοξίας, πως ίσως κάτι να αρχίζει να αλλάζει.

Είναι φανερό λοιπόν, πως το πρόβλημα έγκειται κυρίως στην αδιαφορία και στην άγνοια που διακατέχει τους νέους σχετικά με τις επιπτώσεις της υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ. Σαφώς βέβαια, η παράδοση αποτελεί σημαντικό παράγοντα γι’ αυτό εξάλλου, κρίνεται αναγκαίο να ευαισθητοποιηθεί η κοινωνία, να ενημερωθεί και να πράξει έτσι ώστε να αποτραπούν περαιτέρω θάνατοι και τραυματισμοί νέων παιδιών. Η σωστή ενημέρωση τέλος, όπως είναι γνωστό, αποτελεί την καλύτερη πρόληψη, ειδικά για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα με πολλαπλές συνέπειες.

Πηγή: www.goodnet.gr, της Εμμανουέλας Φωτάκη.