Μια άλλη ματιά για την οικογένεια του εξαρτημένου
Τον τελευταίο καιρό ήρθα πάλι σε επαφή με το γεμάτο αγωνία ερώτημα κάποιων γονιών, τι θα κάνουμε με το εξαρτημένο παιδί μας;
Είναι το πιο δύσκολο ερώτημα που χρειάζεται να απαντήσω.
Καταλαβαίνω ότι είμαι ένας ακόμα επαγγελματίας στο χώρο της τοξικοεξάρτησης, που περιμένουν με αγωνία να τους φανερώσω την μαγική συνταγή. Συνήθως η εικόνα ενός εξαρτημένου, είναι η εικόνα ενός παιδιού που δεν μπορεί να ικανοποιήσει τις ανάγκες του . Για τον λόγο αυτό, ο εξαρτημένος είναι θυμωμένος τόσο με τους άλλους όσο και με τον εαυτό του, νιώθει τύψεις και ενοχές.
Βιώνει μεγάλη ενδοψυχική σύγκρουση, η οποία μεταφέρεται και στους οικείους του. Ξαφνικά οι γονείς ανακαλύπτουν ένα παιδί το οποίο δεν έχει αναπτύξει δεξιότητες ικανοποίησης των αναγκών του, το οποίο λόγω αυτού, βιώνει τα συναισθήματα που απορρέουν, κατακλυσμικά. Με την σειρά τους και αυτοί θυμώνουν, κατακρίνουν, ηθικολογούν, στερεοτυπούν, απειλούν, ή αντίθετα λόγω του φόβου που βιώνουν, υποκύπτουν στην απαίτηση για άμεση ικανοποίηση των όποιων αναγκών προβάλλουν τα παιδιά τους.
Σε αυτό το επίπεδο σχέσης υποβόσκουν κάποια θέματα, όπως είναι οι προσδοκίες ότι θα αλλάξουν τα πράγματα, όμως πόσες προσδοκίες μπορεί να έχει κάποιος από έναν ανάπηρο; Είναι η έλλειψη αυτής της συνειδητοποίησης που φέρνει θυμό και αγανάκτηση. Επίσης φέρνει την ανυπομονησία , τη δυσλειτουργία του ζεύγους των γονέων (ασυμφωνία στη διαχείριση των προβλημάτων), την ρίψη ευθυνών μεταξύ τους και συνήθως, αν υπάρχουν άλλα μέλη στην οικογένεια, μια γενικευμένη κρίση σε πολλά επίπεδα.
Όταν σε αυτή την περίπτωση έχουμε ταυτοποιημένο εξαρτημένο μέλος στην οικογένεια, επικρατεί συνήθως χάος, διότι όλοι επικεντρώνονται στον εξαρτημένο και δεν βλέπουν καθόλου την παθολογία που έχει αναπτυχθεί στη διάρκεια των χρόνων μέσα στην οικογένεια. Είναι η εξάρτηση του μέλους που έρχεται σαν σύμπτωμα να αναδείξει τα προβλήματα αυτά.
Να τονίσω εδώ, πως για το λόγο αυτό λέμε ότι η εξάρτηση έχει μια χροιά οικογενειακής ασθένειας εκτός από τον ταυτοποιημένο ασθενή. Όταν ο εξαρτημένος βλέπει την οικογένεια ανήμπορη να τον οριοθετήσει, να τον φοβάται, να είναι διαμελισμένη, κερδίζει έδαφος και επιβάλλει τον τρόπο ζωής που του επιτρέπει να κάνει ανενόχλητος τη χρήση που θέλει και να εφαρμόζει κανόνες που αυτός θεσπίζει.
Ο εξαρτημένος χειραγωγεί την οικογένεια στο σπίτι το οποίο θεωρεί δικό του, δεν συνεισφέρει τίποτα σε αυτό και που παρόλα αυτά λειτουργεί σαν αρχηγός. Ένας εξαρτημένος, υπό αυτές τις συνθήκες είναι πολύ μακριά από το να ζητήσει βοήθεια, διότι έτσι συντηρεί την χρήση του και δεν έχει κανένα λόγο να την διακόψει (εκτός εξαιρέσεων).
Για να αντιμετωπίσει η οικογένεια αυτή την κατάσταση, για να βγει από το χάος και να δομήσει ένα καινούργιο πλαίσιο που θα αφορά όλα τα μέλη της, με κανόνες δικαιώματα και υποχρεώσεις, καλό είναι να ζητήσει βοήθεια. Μόνο με αυτό τον τρόπο θα επέλθει ισορροπία, ελευθερία και δικαιοσύνη σε όλους.
Μόνο έτσι όλα τα μέλη της θα αισθανθούν ασφάλεια. Μην ξεχνάτε ότι η έλλειψη ασφάλειας μέσα στο σπίτι, είναι εκείνος ο αρνητικός ενισχυτής των νευροδιαβιβαστών που εμπλέκεται στο κέντρο ανταμοιβής του εγκεφάλου, με αποτέλεσμα τα μέλη να βιώνουν άσχημα και καταθλιπτικά συναισθήματα μαζί με στέρηση χαράς και ευφορίας.
Αυτός είναι ο δρόμος της ανάπτυξης, ομολογουμένως ένας δύσκολος δρόμος, που με υπομονή και επιμονή έχει αποτελέσματα και που τελικά δείχνει πως μπορούμε να διδάξουμε ο ένας τον άλλο, πως υπάρχουν πάντα επιλογές.
Ξέρω ότι θέλει κουράγιο, θυμηθείτε όμως αυτό: «Το κουράγιο είναι φόβος που έχει πει τις προσευχές του».
ΠΗΓΗ. Άκης Κούβελας σύμβουλος ψυχικής υγείας humangarden.gr