Άρθρα

- ΟΑΣΙΣ ΚΕΝΤΡΟ ΑΠΕΞΑΡΤΗΣΗΣ

ΤΑ ΣΗΜΑΔΙΑ ΤΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ

Ο εθισμός δεν είναι κάτι που «ξυπνάει» σε μία νύχτα ούτε εκδηλώνεται ξαφνικά. Γενικά, το μονοπάτι οδηγεί πρώτα στην κατάχρηση και στη συνέχεια, σε μερικούς ανθρώπους, στον εθισμό, την εξάρτηση. Επομένως, το πιο σημαντικό πράγμα που μπορείτε να κάνετε είναι να αποφύγετε αυτήν τη διαδρομή ή να λάβετε βοήθεια για να απομακρυνθείτε από αυτό το δρόμο μόλις αναγνωρίσετε ότι υπάρχει πιθανό πρόβλημα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο εθισμός συνήθως αρχίζει με πειραματική χρήση και εξελίσσεται με την πάροδο του χρόνου σε ανάγκη συχνής χρήσης, ακόμη και εις βάρος της υγείας και της ασφάλειας του ατόμου.

Σε μια χρονική περίοδο (το πόσος χρόνος θα χρειαστεί εξαρτάται από την προσωπικότητα του ατόμου και την ουσία ή τη συμπεριφορά), ο εξαρτημένος επιζητεί και να λαχταράει την ουσία ή τη συμπεριφορά, και χρειάζεται όλο και περισσότερο για να επιτύχει την ευφορία ή όπως συχνά ακούμε να λέγεται, το «χάϊ».  Σε αυτό το σημείο ο εξαρτημένος δεν είναι πλέον σε θέση να σταματήσει την χρήση ή την επανάληψη μιας εθιστικής συμπεριφοράς (πχ τζόγος ή χρήση του διαδικτύου). Επειδή ο εθισμός είναι ασθένεια, η θεραπεία και η συνεχής υποστήριξη είναι απαραίτητες και οι υποτροπές είναι πολλές φορές συχνές και αναμενόμενες.

Μπορεί να είναι εξαιρετικά δύσκολο να παραδεχτούμε ότι υπάρχει πρόβλημα – και ακόμη πιο δύσκολο για τον εξαρτημένο να αναγνωρίσει ότι είναι εθισμένος. Ακολουθούν μερικά από τα πιο κοινά σημάδια εθισμού, από το Υπουργείο Υγείας και Ανθρωπιστικών Υπηρεσιών των ΗΠΑ:

  • Αλλαγή φιλικού κύκλου και συναναστροφών
  • Αλλαγές στη διάθεση, το κίνητρο, τη στάση
  • Απουσίες στην εργασία ή το σχολείο
  • Αυξημένη ανάγκη για χρήματα
  • Αλλαγή στο βλέμμα, σμίκρυνση ή μεγέθυνση της κόρης των ματιών, έντονο κοκκίνισμα των ματιών
  • Αιφνίδιες αλλαγές βάρους (αύξηση βάρους ή απώλεια)
  • Ακραίες αλλαγές στην συμπεριφορά
  • Τρέμουλο των χεριών
  • Εγκατάλειψη δραστηριοτήτων που το άτομο συνήθιζε να κάνει με ευχαρίστηση.

Η καταφατική απάντηση στις  παρακάτω ερωτήσεις μπορεί επίσης να υποδεικνύει την ύπαρξη προβλήματος:

  • Αισθάνεστε πιο ευερέθιστοι ή θυμωμένοι; Συχνά συγκρούεστε με τους γύρω σας στο σπίτι, στο χώρο εργασίας ή στο σχολείο;
  • Οι άλλοι σας κατηγορούν ότι είστε τεμπέληδες ή απρόσεκτοι – δεν παίρνετε το έργο ή τις εργασίες σας στα σοβαρά και / ή ολοκληρώνετε στο σωστό χρονικό πλαίσιο – ή σας επικρίνουν για λείπουν σημαντικά γεγονότα ή υποχρεώσεις; Απογοητεύετε εκείνους που νοιάζονται για σας ή αρνείστε τις ευθύνες σας απέναντί τους;
  • Φέρεστε με μυστικοπάθεια για τη χρήση σας, την συμπεριφορά σας ή προσπαθείτε να την καλύψετε με ψέματα;
  • Αισθάνεστε νευρικοί;
  • Μήπως κοιμάστε λιγότερο για να αφιερώσετε περισσότερο χρόνο σε μια δραστηριότητα ή μια ουσία;
  • Χρησιμοποιείτε οφθαλμικές σταγόνες ή γυαλιά ηλίου για να καλύψετε τα κουρασμένα ή κόκκινα μάτια;
  • Χάνετε απότομα ή κερδίζετε σωματικό βάρος; Έχουν παρατηρήσει οι γύρω σας σημαντικές αλλαγές στο βάρος ή την εμφάνισή σας;
  • Αγοράζετε σπρέϊ αναπνοής, αρώματα, αποσμητικά χώρου ή στικάκια για να αποκρύψετε τις οσμές από τις ουσίες που χρησιμοποιείτε;
  • Επιθυμείτε διαρκώς την ουσία ή τη συμπεριφορά; Νιώθετε χάλια αν δεν υπάρχει πρόσβαση;
  • Χρειάζεται να χρησιμοποιήσετε πιο συχνά την ουσία ή αυξάνετε τις δόσεις για να επιτύχετε την ίδια ευχαρίστηση;
  • Όταν δεν μπορείτε να χρησιμοποιήσετε παρουσιάσετε φυσικά συμπτώματα απόσυρσης (έμετος, μυϊκούς πόνους, εφίδρωση,τρόμο, πυρετό, διάρροια, χασμουρητό ή / και αϋπνία); Βιώνετε ψυχολογικά συμπτώματα απόσυρσης (θυμός, αναστάτωση και θλίψη);
  • Έχει επιδεινωθεί η διάθεσή σας στο σημείο που αισθάνεστε απελπισμένοι; Σκεφτήκατε, προγραμματίσατε ή προσπαθήσατε να αυτοκτονήσετε;
  • Έχετε αλλάξει την καθημερινή σας ρουτίνα για να επιτρέψετε περισσότερο χρόνο ή ευκαιρίες για χρήση;
  • Συναναστρέφεστε με άτομα που κάνουν χρήση;
  • Ξοδεύετε περισσότερο χρόνο σε μέρη όπου υπάρχει πρόσβαση στην ουσία ή την απαγορευμένη συμπεριφορά;
  • Χρειάζεστε περισσότερα χρήματα για να αγοράσετε την δόση σας ή να επενδύσετε στην εθιστική συμπεριφορά;
  • Αμελείτε να πληρώσετε λογαριασμούς ή χρωστάτε;
  • Ζητάτε από τους φίλους και την οικογένεια να σας δώσουν χρήματα για την χρήση σας ή να καλύψουν τα έξοδα στα οποία δεν μπορείτε να αντεπεξέλθετε λόγω της χρήσης σας;
  • Κάνετε κρυφές αναλήψεις, ζητάτε προκαταβολές από την τράπεζα ή έχετε δημιουργήσει μια πιστωτική κάρτα στο όνομά σας (χωρίς να λέτε στον σύντροφό σας ή την οικογένειά σας) ώστε να μπορείτε να κρύψετε τις δαπάνες σας;
  • Κλέβετε χρήματα ή πράγματα ή εξετάζετε το ενδεχόμενο να προβείτε σε τέτοιες ενέργειες για να πληρώσετε για τη χρήση σας;

Εάν απαντήσατε “ναι” σε οποιαδήποτε από τις παραπάνω ερωτήσεις, αξίζει να απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό βοήθεια και στήριξη. Ανείστε διαγνωσμένοι με εθισμό ή ψυχαναγκαστική εξαρτητική συμπεριφορά, ένας ειδικευμένος επαγγελματίας μπορεί να σας βοηθήσει να βρείτε τους τύπους θεραπείας που είναι κατάλληλοι για εσάς.

Πηγή: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th ed.); Substance Abuse and Mental Health Services Administration; U.S. Department of Health and Human Services.

Όασις – Κέντρο Υποστήριξης Εξαρτημένων Ατόμων

Μοσκώφ 12

2310 508598 – 6944 318118